Wij zien regelmatig paarden voorbij komen die kruiden kiezen voor ontspanning, kalmeren bij stress en verzachten bij spanning. Ik denk dat veel eigenaren deze dingen wel eens op hun kruidenmix label hebben zien staan. Ieder paard heeft wel eens stress, dit kan met veel verschillende dingen te maken hebben. Oude trauma’s, ongemak in hun lijf, veranderingen of lastige situaties op stal en verhuizing, maar ook dingen die voor ons niet te zien zijn zoals negatieve energieën of opgeslagen emoties. Het is natuurlijk heel fijn dat de paarden dan ondersteuning krijgen vanuit de kruiden om dit los te laten, of onze healings, maar je kunt zelf ook een hoop doen voor je geliefde viervoeter.
Sympathicus
Soms blijven paarden langer in hun sympathicus zitten dan nodig. De sympathicus is onderdeel van het autonome zenuwstelsel en dit is de stand van paraatheid, vechten of vluchten en inspanning. De aan knop dus. Zodra een paard in de sympathicus stand gaat komen er veel onbewuste processen in hun lichaam op gang, die het paard in actie brengen. Dit kan gebeuren tijdens een training, als ze schrikken of wanneer er spannende/stressvolle situaties zijn waarin ze zichzelf veilig moeten stellen. De sympathicus is niet per definitie slecht, we hebben het nodig om te overleven. Het lastige is wanneer een paard te lang in de sympathicus blijft zitten, waardoor er geen rust en herstel meer is en wat voor onbalans in het lichaam en hoofd van het paard kan zorgen.
Parasympaticus
“Het stimuleren van de parasympaticus” hebben veel mensen wel gelezen op de kruidenmix sticker. De parasympaticus is het deel van het zenuwstelsel waarin een paard rust en is zeer belangrijk om het lichaam te laten herstellen van inspanning en/of stressvolle situaties. Zoals je leest is het dus van groot belang dat dit in balans is, zodat een paard zich kan inspannen (sympathicus), maar daarna kan herstellen en ontspannen (parasympaticus). Ik denk dat veel mensen gewend zijn om gestreste paarden te zien en hier snel een label op kunnen plakken. “Hij is gewoon snel gestrest” of “hij kan soms ineens uit het niets ontploffen” of zelfs “hij is gewoon echt ondeugend en gaat met me aan de haal.” Ik geloof zeker dat paarden grappen met ons kunnen uithalen, creatieve manieren kunnen bedenken om af en toe iets minder hard te hoeven lopen en soms geen zin hebben. Maar ik geloof niet dat het goed is als paarden zomaar uit het niets ontploffen, altijd schrikken van dingen die er niet zijn, dwars over je heen lopen vanuit spanning of zelfs gevaarlijk lijken door stress. Het is niet erg dat dit gebeurd en we hoeven onze paarden er niet voor af te keuren. Maar er zijn wel degelijk dingen die wij ZELF kunnen doen om ons paard te helpen meer in hun parasympaticus te zijn.
3 stappenplan Bodywork
Stap 1: Luisteren/kijken naar je paard: We kunnen aan de lichaamstaal van onze paarden zien of ze alert zijn of ontspannen. Wanneer je weet hoe je kan luisteren naar je paard en wat zijn gezichtsuitdrukkingen betekenen kan je vaak zien hoe een paard zich voelt. Hoe kan je zien dat jouw paard gestrest is? Wat zijn de signalen die jouw paard geeft op het moment dat hij spanning loslaat? Neem een keer de tijd om hier naar te kijken, dit te leren over je paard zodat je het herkend en weet in wat voor staat je paard verkeerd.
Stap 2: Kijken naar jezelf: ben ik geaard, ontspannen en bewust aanwezig in dit moment? Paarden zijn enorm gevoelige dieren en nemen snel energie over van hun directe omgeving. Op het moment dat jij met je paard bezig bent hoor jij daar ook bij. Neem een moment om te voelen wat er aan de hand is in je lichaam. Sta je stevig met beide voeten op de grond? Voel je ergens in je lichaam spanning? Adem je naar je borst of naar je buik? Deze body check kan prima wanneer je naast je paard staat. Op het moment dat jij zelf je lichaam ontspant zal je zien dat je paard hierop reageert, al is het maar in hele kleine signalen.
Stap 3: Bodywork: met intentie en aandacht je hand leggen op een lichaamsdeel van je paard. Bodywork is een breed begrip waaronder verschillende therapeutische behandelingen vallen. Voor mij is bodywork een manier waarop ikzelf mijn paard kan helpen om spanning los te laten en (meer) in zijn parasympaticus te komen. Het is iets wat je moet oefenen en het kan in het begin wat onwennig voelen. Maar toch daag ik je uit het eens te proberen. Als je klaar bent met de bodycheck kan je je hand op de hals van je paard leggen. Zorg dat je op een rustige plek staat zonder afleiding, zodat je paard zich kan focussen op zijn lichaam. Je kan beginnen aan de bovenkant van de hals en de hele bovenlijn van je paard afgaan. Het idee is simpel: leg je hand op (of laat je hand erboven zweven als je paard aangeeft dat aanraking te veel is) en blijf daar een tijdje bij. Focus je op je hand, het moment, je gevoel en je paard. Wat gebeurd er met je paard? Welke kleine signalen geeft hij/zij en wat vertellen die aan jou? Op het moment dat je paard spanning loslaat (gapen, hoofd laten zakken, knipperen, likken en kauwen of iets anders) schuif je je hand door naar achter. Op deze manier werk je de hele bovenlijn af. Het is belangrijk om goed te luisteren naar je eigen gevoel en naar je paard. Want als je paard een duidelijke grens aangeeft dat een plek nog (niet) aangeraakt mag worden op die manier, is het heel belangrijk die grens te respecteren.
Uitdaging
Het mooie aan bodywork is dat je aan je paard vraagt of hij in zijn lichaam wilt komen, de spanning wilt voelen die er zit en deze dan ook wilt loslaten. Op deze manier kan je je paard helpen om in hun parasympaticus te komen en te herstellen, ontspannen en bij te komen. Daarnaast doet het in mijn ogen ook veel met de band tussen jou en je paard. Je geeft je paard namelijk het vertrouwen dat jij hem ziet, hoort en naar hem luistert. Maar ook het zelfvertrouwen dat hij om kan gaan met spanning, deze mag voelen en daarna los kan laten. Ik daag je uit het een paar keer te proberen en als je het in je vingers hebt te gebruiken wanneer nodig. Het is echt iets wat je moet oefenen dus verwacht niet gelijk van je paard dat hij alles los kan laten de eerste keer. Elke keer zet je weer een stapje en geef je je paard (en jezelf) meer tools in het omgaan met spanning.
Heel veel succes!
Liefs van Renee Oosthoek
Team HorseComplete