Deel 1: Voer jij volgens de norm?
Je hoort vaak gesteld worden dat ‘recreatiepaarden niet zo veel nodig hebben’ maar ‘een sportpaard werkt veel harder dus die moet wel goed gevoerd worden’. Wat is nou eigenlijk hard werken? Voor een goed gezond paard in basisconditie is werk helemaal niet zo hard als vaak gedacht wordt. Een flinke buitenrit kost meer dan 20 staprondjes door de bak, maar het paard is gemaakt om kilometers te maken en kan dat dus heel goed.
Pieken en dalen
Natuurlijk zit er een verschil in intensieve training/prestatie (springen, eventing, races) waar het paard in korte tijd veel moet doen, of duurtraining/prestatie (zoals endurance en dressuur) waarbij het paard iets lang moet kunnen volhouden. Dit vraagt hele andere prestaties op spierniveau. Ook daar blijft de vraag, wanneer is het voor een paard hard werken?
Energiebehoefte
Om te weten hoe veel energie je paard nodig heeft is het een simpel rekensommetje: opname – verbruik. Bij paardenvoer wordt dat uitgedrukt als EWPa, Energie Waarde Paard. Dit kun je makkelijk terug vinden op elke zak voer, er zijn gemiddelde cijfers bekend voor alle soorten ruwvoer, of je kunt door ruwvoeranalyse de specifieke waarde van jouw ruwvoer te weten komen. We kunnen de opname dus met wat zoekwerk berekenen. Voor verbruik zijn er ook getallen te vinden in het CVB tabellenboek veevoeding: de basisbehoefte van een warmbloed merrie van 600 kg per dag is bijvoorbeeld ca. 4,98 EWPa. Tenminste, dit een gemiddeld getal dat geen rekening houdt met lichaamsconditie, specifiek ras en temperament. Ook is deze onderhoudsbehoefte berekend voor ‘een paard in rust’ waar kennelijk een paard wat 24 uur op stal staat mee wordt bedoeld. Tegenwoordig zijn er (gelukkig) nog maar heel weinig paarden die echt 24 uur stilstaan, waarmee de basisbehoefte dus al niet meer klopt. Wat ze aan vrije beweging krijgen en doen wisselt wel heel erg, een paard met veel ruimte in een actieve kudde zal per dag veel meer beweging krijgen dan een paard wat in zijn eentje op een kleine paddock staat. Daarmee is de berekening voor verbruik niet meer zo simpel. Overigens wordt volgens het tabellenboekje een 29 minuten stap, 29 minuten draf en 2 minuten galop per dag pas aangerekend als ‘lichte arbeid’. Hoeveel paarden draven daadwerkelijk elke dag een half uur? En hoeveel paarden doen misschien de helft daarvan al zelf buiten, naast hun training?
Efficiëntie
Daarnaast zijn er nog veel meer dingen om over na te denken: hoe efficiënt is het paard in beweging? Dit heeft te maken met conditie (komen de voedingsstoffen waar ze nodig zijn), bespiering (kan het paard het werk fysiek aan), bouw (kan het paard ruim bewegen en vering bijv in de kogels gebruiken), coördinatie (gaat het makkelijk of maakt het paard fouten), balans (moet het paard nog werk verzetten om zichzelf telkens weer in evenwicht te houden), de ondergrond (moet het paard snel reageren op onverwachte obstakels) en de ruiter (moet het paard moeite doen om zich te bewegen onder de ruiter of is het een soepel geheel) en het zadel (zit deze het paard in de weg). Laat staan wat er tijdens de training precies gedaan wordt: veel overgangen en zijgangen zullen meer vragen dan rechtuit en voltes. Dan hebben we het nog niet gehad over de gezondheid van het paard en zijn lichaamsgewicht… Is goede vertering van de energie die binnenkomt wel mogelijk en wat kost het om te mager of te dik zijn?
Kort gezegd: er zijn zo veel factoren die invloed hebben op de behoefte van het paard. Niet alleen op energie niveau, maar op alle bouwstoffen en voedingsstoffen in de voeding. Getallen geven een fijn tastbaar iets om mee naar voeding te kijken, maar ze zijn eigenlijk niet toereikend als we alle factoren willen meenemen! In de ervaring van HorseComplete wisselt de behoefte zelfs tussen paarden die familie van elkaar zijn, hetzelfde werk doen en hetzelfde gehouden worden: het metabolisme van het ene paard werkt anders dan van een ander, ook als ze in dezelfde ‘categorieën’ vallen. Voeren moet een individueel iets zijn, écht naar behoefte. Onze ervaring is dat als het paard precies krijgt wat hij of zij nodig heeft, blijkt dat er vaak hele andere dingen nodig zijn dan dat wij denken en vaak ook veel minder. HorseComplete is gespecialiseerd in voeding van paarden en wij meten welke kruiden en voeding in welke hoeveelheid geschikt zijn voor elk individueel paard of pony.
Geïnteresseerd? Kijk verder op de site voor meer informatie hierover, lees verder in de volgende delen of neem contact met ons op. Het volgende deel van deze trilogie komt binnenkort uit en zal verder ingaan op hoe te voldoen aan voedingsbehoeftes!
Jente Driessen (www.horsecomplete.nl) & Anouk Wiertz (www.awarance.nl)